Լեզվական աշխատանք

Գործնական քերականությունից կատարի´ր հետևյալ առաջադրանքները.

Խոսքի մասեր

149. Յուրաքանչյուր հարցին պատասխանող մի քանի բառ գրի´ր:

Օրինակ՝

Ինչպե՞ս մոտեցավ: – Արագ մոտեցավ: Իսկույն մոտեցավ: Լրջորեն մոտեցավ:Կամաց–կամաց մոտեցավ: Հազիվհազմոտեցավ: Հետզհետեմոտեցավ: Եվ այլն:

Ո՞վ եկավ:-Մայրիկը եկավ, հայրիկը եկավ, քույրիկը եկավ, եղբայրը եկավ։
Ի՞նչը քաղցրացավ:-Սուրճը քաղցրացավ, թեյը քաղցրացավ։
Տատը ի՞նչ է անում:-Տատը գործ է անում, տատը ճաշ է եփում։
Գիրքը ի՞նչ է լինում:-Գիրքը ընկնում է, գիրքը այրվում է։
Ինչպիսի՞շնիկ է:-Լավ շնիկ է, տխուր շնիկ է։
Ինչպե՞ս գտավ:-Հազիվ գտավ, դժվար գտավ։
Ե՞րբ եկավ;-Շուտ եկավ, ուշ եկավ։

150. Յուրաքանչյուր հարցին պատասխանող մի քանի բառ գրի´ր:
Ո՞վ մտավ:-Մայրիկը մտավ, երեխան մտավ։
Տղան ի՞նչ արեց:-Տղան խաղաց, Տղան գիրք կարդաց։
Անձրևը ի՞նչ եղավ:-Անձրևը վերջացավ, անձրևը եկավ
Ինչպիսի՞ դաս էր:-Հետաքրքիր դաս է, վատ դաս է։
Ո՞ր գզեստն է հագին:-Կարմիր զգեստն է հագին, Գեղեցիկ զգեստն է հագին։
Ինչպե՞ս մոտեցավ:-Արագ մոտեցավ, դանդաղ մոտեցամ։
Ե՞րբ կգամ:-Շուտ կգամ, ուշ կգամ։
Ինչքա՞ն հետաքրքիր է:-Շատ հետաքրքիր է։

151. Ա և Բ խմբի բառերի իմաստների տարբերությանը բացատրի´ր:

  Ա​                ​Բ

Անտառ         –​խշշում է

աղջիկ           –​խաղում է

մարդ             –​կանգնում է

մեքենա         –​սլացավ

քամի             –​դադարեց

Ա խմբի բառերը գոյական են, իսկ Բ խմբի բառերը բայ։

152. Ա և Բ խմբի բառերի իմաստների տարբերությունը բացատրի´ր:

Ա​                Բ

Պար       –​ պարում է
երգ​   –​ երգել է
կանչ​   – ​ կանչել է
հարց ​   –​ հարցրել է
կապ​   – ​ կապում  է

Ա խմբի բառերը եզակի են, իսկ Բ խմբի բառերը հոգնակի։

153. Ա և Բ  խմբի բառերի տարբերությունը գտի´ր (ի՞նչեն  ցույց տալիս, ի՞նչ հարցերի են պատասխանում): Բ խմբի բառերին ին՞չ անուն կարելի  է տալ:

Ա. Տղա, թանաք, խրճիթ, արգելք, բաժակ, բանալի, տատիկ, ուսուցչուհի, թռչուն, հեղեղ, դերձակ:
Բ. Հնձում ենք, խաղում էինք, լուսավորում ես, կտցահարեց, վազում էիք, թակում եմ, հեղեղել է, խռնվում են, շփոթեցի, բացել եք:

154. Տրված բառախմբերում պակասող բառերն ավելացրո´ւ , որ դառնան նախադասություննր:

Բակում մի երիտասարդ սրինգ էր նվագում։
Երեխան քարերի մեջ ինչ–որ բան է գտել։
Մի մարդ մութ գիշերով ձոր գնաց։
Անձրևը անընդհատ շարունակվում էր։
Արևի առաջին շողերի հետ քաղաքն աղմուկով լցվեց։

155. Նախորդ աոաջադրանքը կատարելիս ինչպիսի՞բառեր ավելացրիր:

Դրանք բայեր են: Հին հայերենում«բայ»նշանակում է «խոսում է, ասում է»:

156. Ի՞նչ ընդհանրություն ունեն ընդգծված բառերը(ի՞նչ հարցի են պատասխանում, ի՞նչեն ցույց տալիս):

Արջը տանձ է ուտում:
Մեր բարդին սոսափում է:
Սևաչյա աղջիկը երգում է:
Միայնակ ծաղիկը սպասում էր վերջին քամուն:
Անվանի մարզիկի հետ հանդիպելու կգա՞ս:
Նա մոտեցավ խշշացող գետին:

Բառերը պատասխանում են ո՞վ և ի՞նչ հարցերին։

157. Գոյ արմատով կազմված բառերի բացատրությունը կարդա՛:
«Գոյական» անունն ինքդ բացատրի´ր:

Գոյ – էակ, էություն, արարած:
Գոյություն – լինելը, լինելիություն:
Գոյանալ – գոյություն ստանալ, առաջանալ:
Գոյատևել – գոյություն ունենալով տևել, շարունակվել:
Անգո – գոյություն չունեցող:
Գոյական-պատասխանում է ո՞վ և ի՞նչ հարցերին։

158. Փորձի´ր բացատրել, թե ընդգծ վածբառերը ինչո՞ւ են կոչվում գոյականներ:

Այդ մարդը համարյա ամեն ինչ հիշում է:
Ծերունի արաբը մի բլուր ցույց տվեց՝ ասելով, որ այնտեղ է փետրվող պալատը:
Բաբելոնյան աշտարակը փնտրել են և´ հնագետները, և´ նրանք, որոնք ուղղակի գանձեն փնտրել:
Այժմ ավելի հազվադեպ էր քարավանան ցնում այդ ժայռի տակով, և աղբյուրի մոտ ավելի հազվադեպ էր մարդ երևում:
Քամին պատին փակցված ազդագիրն էր պոկում:
Կյուրոսն այնտեղ մի քաղաք էր հիմնել:

Որովհետև գոյականը պատասխանում է ո՞վ և ի՞նչ հարցերին։

159. Ա և Բ խմբի բառերի իմաստների տարբերությունը բացատրի՛ր:

Ա​​ Բ

Դեղին​ ​– ​դեղնել
փոքր ​– ​փոքրանալ
բարի ​– ​բարիանալ
սիրուն​– ​սիրունանալ

Ա խմբի բառերը ածականներ են, իսկ Բ խմբի բառերը բայեր են որոնք կազմված են ածականներից։